Tapu İşlemlerinde Emlak Komisyonu Ne Kadar Tutar ?

Tapu İşlemlerinde Komisyon Gerçeği: Görünmeyen Masraf Kalemi
Ev alırken ya da satarken herkesin odaklandığı ilk şey tapudur. Ancak bu resmi işlemin perde arkasında çoğu kişinin son dakikada fark ettiği önemli bir maliyet daha bulunur: emlakçı komisyonu. Alıcı ve satıcı arasında köprü kuran, taraflara rehberlik eden emlak danışmanlarının sunduğu bu hizmetin karşılığında alınan komisyon, çoğu zaman göz ardı edilir ya da net olarak bilinmez. Oysa ki tapu dairesine gidildiğinde, bu bedelin sürpriz bir şekilde ortaya çıkması birçok kişinin kafasında soru işaretleri yaratır. İşte bu yazımızda, tapu işlemleri sırasında ödenen emlak komisyonunun yasal sınırlarını, uygulamadaki farklılıkları ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı bir bakış açısıyla ele alıyoruz.
Emlak Komisyonu Ne Zaman ve Kimden Alınır?
Tapu devri öncesinde ya da işlem günü emlakçının sunduğu hizmetin karşılığı olarak komisyon ücreti talep edilir. Türkiye’de genel uygulama, komisyonun hem alıcıdan hem de satıcıdan ayrı ayrı alınmasıdır. Yasal düzenlemelere göre bu oran, satış bedelinin %2’si + KDV şeklinde hesaplanır. Yani toplamda işlem başına %4 + KDV gibi bir yük doğar.
Ancak unutulmaması gereken önemli bir nokta var: Bu oranlar azami sınırdır. Taraflar daha düşük oranlar üzerinden anlaşabilirler. Özellikle yüksek bedelli işlemlerde ya da portföy satışlarında emlakçılar pazarlık payı bırakabilir veya sadece tek taraftan komisyon alabilir.
Sözleşme Olmadan Komisyon Alınabilir mi?
Emlakçı ile çalışmaya başlamadan önce imzalanan hizmet sözleşmesi, komisyon talebinin hukuki dayanağını oluşturur. Yazılı bir sözleşme olmadan komisyon talep edilmesi, taraflar arasında uyuşmazlıklara yol açabilir. Hatta bazı durumlarda, mahkemeye taşınan dosyaların büyük bölümü, “emlakçının katkısı var mıydı?” ve “sözleşme var mıydı?” soruları üzerine şekillenir.
Bu nedenle hem alıcı hem satıcı için en güvenli yöntem, sürecin başında emlakçıyla karşılıklı imza altına alınan bir sözleşme yapmaktır.
Komisyonun Tapu Harcı ile Karıştırılmaması Gerekir
Tapu işlemlerine dair kafa karıştıran bir diğer konu ise emlakçı komisyonu ile tapu harcının birbirine karıştırılmasıdır. Tapu harcı, devletin tahsil ettiği bir vergi olup genellikle satış bedelinin %4’ü oranında alınır ve alıcı ile satıcı arasında paylaşılır. Emlak komisyonu ise özel bir hizmetin bedelidir ve tamamen ayrı bir kalemdir. Aynı gün ödenmesi veya tapuda birlikte anılması, ikisinin aynı şey olduğu anlamına gelmez.
Kiralık Gayrimenkulde Komisyon Uygulaması Nasıl?
Tapuya tescil gerektiren uzun vadeli kiralamalarda da komisyon uygulaması söz konusu olabilir. En yaygın uygulama:
Kiracıdan alınan komisyon: Genellikle bir aylık kira bedeli + KDV
Ev sahibinden komisyon: Ticari taşınmazlarda ya da özel anlaşmalarla gündeme gelir.
Ancak burada da dikkat edilmesi gereken nokta, emlakçının kiralama sürecine ne kadar katkı sunduğudur. Yine sözleşmeli çalışmak bu tür karışıklıkları önler.
Sonuç: Tapuya Gitmeden Önce Komisyonu Konuşun
Emlak komisyonu, yalnızca bir masraf değil; aynı zamanda verilen bir emeğin, zamanın ve profesyonel desteğin karşılığıdır. Ancak bu ücretin sürpriz olmaması, taraflar arasında önceden netleştirilmesi ve yazılı bir anlaşmaya bağlanması gerekir. Tapu dairesine gitmeden önce yapılacak şeffaf bir anlaşma, hem hukuki hem de mali açıdan sorun yaşanmasını önler. Emlakçınızla dürüst, açık ve belgeli bir iletişim kurmak; gayrimenkul işlemlerini çok daha sağlıklı bir zemine taşır.